Дүние жүзіндегі ең көп таралған инфекциялардың бірі әлі де туберкулез болып табылады: әлемде ауруды әрбір төртінші адам жұқтырады, әр секунд сайын бір адам жұқтырады. Емделмеген науқас микробактерияларды шығаратындықтан ауруды 10-нан 15-ке дейін басқа адамдарға жұқтыруы мүмкін. Әрине, егер халық арасында туберкулез ауруы жоғары болса, ол балалар арасында да өсуі мүмкін. Балалардағы иммунитет әлсіз болғандықтан, оларға айтарлықтай қауіп төнеді.
БЦЖ вакцинациясы балалар үшін туберкулездің алдын-алудың негізгі әдісі болып қала береді: егер баланың бұған қарсы көрсетілімдері болмаса, оны перзентханада өмірдің алғашқы төрт күнінде жүргізеді. Вакцина тері ішіне енгізіледі: жергілікті туберкулез процесі осылай дамиды және бұл жалпы денсаулыққа қауіпті емес. Нәтижесінде балалар денесі жасанды, бірақ тұрақты иммунитетті дамыта алады. Бұл вакцинация балалардағы инфекцияның төмендеуіне ықпал етеді, олар туберкулездің жіті түрлерінен арылтады – яғни, аурумен кездескенде, вакцина алған бала инфекцияны жұқтырмайды немесе инфекцияны жеңіл түрде өткізеді. Алайда, соңғы уақытта ата-аналар балаларға вакцина алудан бас тартады. Манту сынамасын беруден де, басқа вакциналардан да. Ал Манту сынамаларына реакция туберкулезге қарсы иммунитеттің жай-күйін бағалау және алғашқы инфекция кезін анықтау үшін жүргізіледі, сондықтан сынақ зиянсыз. Өйткені, туберкулиннің құрамында тірі микроорганизмдер жоқ және баланың денсаулығына әсер етпейді, бірақ егер сынама алу кезінде иммунитет туберкулез микробактериясымен "кездескен" болса, онда егу орнында қабыну қарқынды болады. Бұл жағдайда Манту реакциясы оң деп бағаланады – бұл вакцинациядан кейінгі жақсы иммунитетті көрсетеді.
Егер балада инфекцияға күдік болса, оны туберкулез диспансеріне жібереді – онда қосымша тексерулер жүргізіледі. Егер инфекция расталса, профилактикалық емдеу тағайындалады, бір-ақ инфекцияның болуы әрқашан адамның ауырғанын білдірмейді. Қалай болғанда да, иммунитеттің күшті болуы аурудың дамуына жол бермейді, ал БЦЖ егілгеннен кейін ол бес-жеті жылға созылады. Кейінірек, бала бірінші сыныпқа барған кезде, ол алынған иммунитетті сақтау үшін екінші вакцинаны ала алады. Содан кейін, жасөспірім кезінде жыл сайын флюорографиялық тексеруден өту қажет болады: бұл 15 жастан 17 жасқа дейінгі тубер-кулездің алдын алудың негізгі әдісі.
Бала мен жасөспірімді туберкулезден қалай қорғауға болады?
- перзентханада вакцинациялау және Манту сынамасын жүргізу;
- жеке және қоғамдық гигиена ережелерін сақтау;
- ұтымды тамақтану, сүт және ет өнімдерін, жемістер мен көкөністерді тұтыну;
- тұрғын үй-жайды желдету, таза ауада серуендеу;
- флюорографиялық тексеруден уақтылы өту – мұнда біз жасөспірімдер туралы айтып отырмыз;
- жаман әдеттерден бас тарту – темекі шекпеу, алкоголь мен тыйым салынған заттарды тұтынбау.
Ең бастысы: туберкулездің алдын алуға болатынын әрқашан есте сақтаңыз!
О.ЖИЕНАЛИЕВ–
Шардара аудандық
санитариялық-эпидемиологиялық
бақылау басқармасының басшысы
БЦЖ вакцинациясы балалар үшін туберкулездің алдын-алудың негізгі әдісі болып қала береді: егер баланың бұған қарсы көрсетілімдері болмаса, оны перзентханада өмірдің алғашқы төрт күнінде жүргізеді. Вакцина тері ішіне енгізіледі: жергілікті туберкулез процесі осылай дамиды және бұл жалпы денсаулыққа қауіпті емес. Нәтижесінде балалар денесі жасанды, бірақ тұрақты иммунитетті дамыта алады. Бұл вакцинация балалардағы инфекцияның төмендеуіне ықпал етеді, олар туберкулездің жіті түрлерінен арылтады – яғни, аурумен кездескенде, вакцина алған бала инфекцияны жұқтырмайды немесе инфекцияны жеңіл түрде өткізеді. Алайда, соңғы уақытта ата-аналар балаларға вакцина алудан бас тартады. Манту сынамасын беруден де, басқа вакциналардан да. Ал Манту сынамаларына реакция туберкулезге қарсы иммунитеттің жай-күйін бағалау және алғашқы инфекция кезін анықтау үшін жүргізіледі, сондықтан сынақ зиянсыз. Өйткені, туберкулиннің құрамында тірі микроорганизмдер жоқ және баланың денсаулығына әсер етпейді, бірақ егер сынама алу кезінде иммунитет туберкулез микробактериясымен "кездескен" болса, онда егу орнында қабыну қарқынды болады. Бұл жағдайда Манту реакциясы оң деп бағаланады – бұл вакцинациядан кейінгі жақсы иммунитетті көрсетеді.
Егер балада инфекцияға күдік болса, оны туберкулез диспансеріне жібереді – онда қосымша тексерулер жүргізіледі. Егер инфекция расталса, профилактикалық емдеу тағайындалады, бір-ақ инфекцияның болуы әрқашан адамның ауырғанын білдірмейді. Қалай болғанда да, иммунитеттің күшті болуы аурудың дамуына жол бермейді, ал БЦЖ егілгеннен кейін ол бес-жеті жылға созылады. Кейінірек, бала бірінші сыныпқа барған кезде, ол алынған иммунитетті сақтау үшін екінші вакцинаны ала алады. Содан кейін, жасөспірім кезінде жыл сайын флюорографиялық тексеруден өту қажет болады: бұл 15 жастан 17 жасқа дейінгі тубер-кулездің алдын алудың негізгі әдісі.
Бала мен жасөспірімді туберкулезден қалай қорғауға болады?
- перзентханада вакцинациялау және Манту сынамасын жүргізу;
- жеке және қоғамдық гигиена ережелерін сақтау;
- ұтымды тамақтану, сүт және ет өнімдерін, жемістер мен көкөністерді тұтыну;
- тұрғын үй-жайды желдету, таза ауада серуендеу;
- флюорографиялық тексеруден уақтылы өту – мұнда біз жасөспірімдер туралы айтып отырмыз;
- жаман әдеттерден бас тарту – темекі шекпеу, алкоголь мен тыйым салынған заттарды тұтынбау.
Ең бастысы: туберкулездің алдын алуға болатынын әрқашан есте сақтаңыз!
О.ЖИЕНАЛИЕВ–
Шардара аудандық
санитариялық-эпидемиологиялық
бақылау басқармасының басшысы
