1. Сергей Агафонов, Қазақстандық энергиямен жабдықтаушы ұйымдар қауымдастығының төрағасы: «Шыңына жеткенде біз көрші елдерден айтарлықтай көлемде импорттауға мәжбүрміз. 2023-2024 жылдардағы күзгі-қысқы кезеңдегі есептерге сәйкес, ең жоғары сағаттардағы тапшылығымыз 2,5 мыңға дейін жетті, бұл шамамен біз салуды ұсынып отырған атом станциясына сәйкес келеді: шамамен екі блок, олар бірге 2,4 мың МВт беретін болады. Өздеріңіз білетіндей, Қазақстан 2060 жылға қарай көміртегі бейтараптығына қол жеткізу бойынша халықаралық міндеттемелерді қабылдады. Заманауи АЭС-та кем дегенде 5 тосқауыл – 5 қорғаныс дәрежесі бар».
2. Дарын Бөргеков, ҚР ЭМ Ядролық физика институтының Астана қаласындағы филиалы директорының орынбасары: «ЖЭК және күн эренгиясы секілді баламалы энергия көздерімен салыстырғанда біз үнемі ауа райына тәуелдіміз. Егер күн болмаса, онда күн энергетикасы зардап шегеді; Жел болмаса, жел энергетикасы да қиындықтарды бастан кешіреді. Айта кету керек, бұл көздердің қызмет ету мерзімі 15 жыл болса, АЭС энергияның тұрақты көзі болып табылады. Қауіпсіздікті біз ғана емес, Атом энергиясы жөніндегі халықаралық агенттік МАГАТЭ де бақылайды».
3. Арман Миниязов, ҰЯО РМК Атом энергиясы институты филиалы Сутегі энергетикасы саласындағы технологиялық құзыреттер орталығының директоры: «Атом энергетикасы қазір болашақта энергетикалық қауіпсіздікті қамтамасыз етудің жаңа талаптарына жауап болып табылады, өйткені ел экономикасының жоғары өсуі жаңа энергия көздерін қажет етеді. Осыған байланысты жаңартылатын көздер мен атом энергетикасы экологиялық таза және тиімді көздер ретінде қарастырылады. Сонымен қатар, атом энергетикасы әсіресе әлемнің дамыған елдерінде танымал. Соңғы онжылдықта парниктік газдарды азайту және жаңа сенімді көздерді іздеу бойынша міндеттемелерге байланысты оған қызығушылық айтарлықтай өсті».
4. Лука Тагляпьетра, ядролық энергетика инженері, ядролық құқық жөніндегі кеңесші:«Көптеген жылдар бойы тексерілген және мақұлданған көптеген қауіпсіздік шаралары бар. Олар ядролық реакторларда туындауы мүмкін кез келген мәселені шеше алады. Бұл шаралар халыққа немесе қоршаған ортаға зиянды әсер етпейді. Адамдарды радиация мен радиоактивті заттардың ауаға таралуы алаңдатады. Бірақ бұл заттар атом электр станциясының сыртында емес, ішінде ғана болады. Бұдан ешқандай қауіп жоқ».
5. Акиро Токухиро, Онтарио технологиялық университетінің профессоры:«Қазіргі атом электр станциялары 70 жыл бұрынғыдан әлдеқайда қауіпсіз. Олармен жұмыс істеу үшін жоғары білікті мамандар қажет. Қазақстанда мұндай мамандар бар. Менің ойымша, 20 миллион халқы бар ел ретінде сіздер ядролық энергетика саласының кәсіби мамандары бар басқа елдерге қосыла аласыздар. Атом энергетикасының пайдасы тек электр энергиясын өндіруде ғана емес, сонымен қатар басқа салаларды дамытуда да жатыр».
6. Тельман Шуриев, тәуелсіз сарапшы:«Атом энергетикасы дүниежүзілік энергетикалық секторды декарбонизацияға тез және қауіпсіз көшуді қамтамасыз етуде маңызды рөл атқара алады. АЭС-тар іс жүзінде еш үзіліссіз толық қуатында жұмыс істеуге қабілетті және парниктік газдар шығарындылары төмен энергиямен тұрақты және сенімді қамтамасыз ете алады».
7. Гүлмира Мұрсалова, ҚР Энергетика министрлігі Атом энергетикасы және өнеркәсіп департаменті директорының орынбасары: «Жаңа энергетикалық қуаттылықтарды іске қосу қажеттілігі, әсіресе, электр энергиясын тұтынудың жыл сайынғы өсуін, сондай-ақ жұмыс істеп тұрған станциялардағы өндіруші жабдықтың шамамен 70%-ға тозуын ескере отырып, өзекті болып отыр. Қазақстан Үкіметінің көміртегісіз энергетикаға көшу бағдары, сондай-ақ елімізде шикізат пен өндірістік базаның болуы елімізде атом энергетикасын дамыту үшін барлық алғышарттарды жасайды».
8. Тимур Жантикин, «Қазақстан атом электр станциялары» ЖШС бас директоры: «Қазақстанда АЭС салу еліміздің индустриялық дамуы үшін қажетті айқын шешім болып табылады, бұл сондай ақ барлық салаларға оң мультипликативті әсер етеді. Бейбіт ядролық технологияларға көшу экологиялық мәселелерде тұрақты дамуға ықпал етеді. Атом электр станциясын салу туралы шешім қабылданған жағдайда, жаңа жұмыс орындары пайда болады. Осылайша, құрылыс 8 мыңға дейін адамды жұмыспен қамтамасыз етеді, ал станцияны пайдалану кезінде тікелей 2 мыңға дейін жаңа жұмыс орындары ашылады».
**********************
Түйінді хабарламалар
Қалың жұртшылық үшін:
1. АЭС Қазақстанның тұрақты дамуы үшін қажетті таза энергияның сенімді көзі болып табылады.
2. АЭС салу еліміздің энергетикалық тәуелсіздігі мен экономикалық өсімін қамтамасыз етеді.
3. Заманауи АЭС-тар қауіпсіз және қатаң халықаралық стандарттарға сәйкес келеді.
4. Қазақстанның атом саласында үлкен тәжірибесі бар, бұл жобаның қауіпсіздігіне кепілдік береді.
Жергілікті тұрғындар үшін:
1. АЭС жаңа жұмыс орындарын ашып, өңірге инвестицияларды тартады.
2. Жоба жергілікті тұрғындардың мүдделері мен қажеттіліктерін ескере отырып іске асырылады.
3. Қоршаған ортаға әсерді барынша азайту үшін барлық шаралар қабылданатын болады.
4. Тұрғындардың жобаны талқылауға қатысып, шынайы ақпарат алуға мүмкіндігі болады.
Пікір көшбасшылары мен БАҚ үшін:
1. АЭС - Қазақстанның болашағына қосылған үлес және энергетикалық мәселелердің шешімі.
2. Жоба озық технологиялар мен озық әлемдік тәжірибеге негізделген.
3. Ашық диалог пен ашықтық жобаны жүзеге асырудың негізгі қағидаттары болып табылады.
Саясаткерлер мен бизнес өкілдері үшін:
1. Атом электр станциясы – энергетикалық қауіпсіздікті және экономиканың бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз ететін стратегиялық жоба.
2. Атом энергетикасын дамыту бизнес пен инвестиция үшін жаңа мүмкіндіктер туғызады.
3. Жоба заңнамаға және халықаралық міндеттемелерге сәйкес іске асырылатын болады.
2. Дарын Бөргеков, ҚР ЭМ Ядролық физика институтының Астана қаласындағы филиалы директорының орынбасары: «ЖЭК және күн эренгиясы секілді баламалы энергия көздерімен салыстырғанда біз үнемі ауа райына тәуелдіміз. Егер күн болмаса, онда күн энергетикасы зардап шегеді; Жел болмаса, жел энергетикасы да қиындықтарды бастан кешіреді. Айта кету керек, бұл көздердің қызмет ету мерзімі 15 жыл болса, АЭС энергияның тұрақты көзі болып табылады. Қауіпсіздікті біз ғана емес, Атом энергиясы жөніндегі халықаралық агенттік МАГАТЭ де бақылайды».
3. Арман Миниязов, ҰЯО РМК Атом энергиясы институты филиалы Сутегі энергетикасы саласындағы технологиялық құзыреттер орталығының директоры: «Атом энергетикасы қазір болашақта энергетикалық қауіпсіздікті қамтамасыз етудің жаңа талаптарына жауап болып табылады, өйткені ел экономикасының жоғары өсуі жаңа энергия көздерін қажет етеді. Осыған байланысты жаңартылатын көздер мен атом энергетикасы экологиялық таза және тиімді көздер ретінде қарастырылады. Сонымен қатар, атом энергетикасы әсіресе әлемнің дамыған елдерінде танымал. Соңғы онжылдықта парниктік газдарды азайту және жаңа сенімді көздерді іздеу бойынша міндеттемелерге байланысты оған қызығушылық айтарлықтай өсті».
4. Лука Тагляпьетра, ядролық энергетика инженері, ядролық құқық жөніндегі кеңесші:«Көптеген жылдар бойы тексерілген және мақұлданған көптеген қауіпсіздік шаралары бар. Олар ядролық реакторларда туындауы мүмкін кез келген мәселені шеше алады. Бұл шаралар халыққа немесе қоршаған ортаға зиянды әсер етпейді. Адамдарды радиация мен радиоактивті заттардың ауаға таралуы алаңдатады. Бірақ бұл заттар атом электр станциясының сыртында емес, ішінде ғана болады. Бұдан ешқандай қауіп жоқ».
5. Акиро Токухиро, Онтарио технологиялық университетінің профессоры:«Қазіргі атом электр станциялары 70 жыл бұрынғыдан әлдеқайда қауіпсіз. Олармен жұмыс істеу үшін жоғары білікті мамандар қажет. Қазақстанда мұндай мамандар бар. Менің ойымша, 20 миллион халқы бар ел ретінде сіздер ядролық энергетика саласының кәсіби мамандары бар басқа елдерге қосыла аласыздар. Атом энергетикасының пайдасы тек электр энергиясын өндіруде ғана емес, сонымен қатар басқа салаларды дамытуда да жатыр».
6. Тельман Шуриев, тәуелсіз сарапшы:«Атом энергетикасы дүниежүзілік энергетикалық секторды декарбонизацияға тез және қауіпсіз көшуді қамтамасыз етуде маңызды рөл атқара алады. АЭС-тар іс жүзінде еш үзіліссіз толық қуатында жұмыс істеуге қабілетті және парниктік газдар шығарындылары төмен энергиямен тұрақты және сенімді қамтамасыз ете алады».
7. Гүлмира Мұрсалова, ҚР Энергетика министрлігі Атом энергетикасы және өнеркәсіп департаменті директорының орынбасары: «Жаңа энергетикалық қуаттылықтарды іске қосу қажеттілігі, әсіресе, электр энергиясын тұтынудың жыл сайынғы өсуін, сондай-ақ жұмыс істеп тұрған станциялардағы өндіруші жабдықтың шамамен 70%-ға тозуын ескере отырып, өзекті болып отыр. Қазақстан Үкіметінің көміртегісіз энергетикаға көшу бағдары, сондай-ақ елімізде шикізат пен өндірістік базаның болуы елімізде атом энергетикасын дамыту үшін барлық алғышарттарды жасайды».
8. Тимур Жантикин, «Қазақстан атом электр станциялары» ЖШС бас директоры: «Қазақстанда АЭС салу еліміздің индустриялық дамуы үшін қажетті айқын шешім болып табылады, бұл сондай ақ барлық салаларға оң мультипликативті әсер етеді. Бейбіт ядролық технологияларға көшу экологиялық мәселелерде тұрақты дамуға ықпал етеді. Атом электр станциясын салу туралы шешім қабылданған жағдайда, жаңа жұмыс орындары пайда болады. Осылайша, құрылыс 8 мыңға дейін адамды жұмыспен қамтамасыз етеді, ал станцияны пайдалану кезінде тікелей 2 мыңға дейін жаңа жұмыс орындары ашылады».
**********************
Түйінді хабарламалар
Қалың жұртшылық үшін:
1. АЭС Қазақстанның тұрақты дамуы үшін қажетті таза энергияның сенімді көзі болып табылады.
2. АЭС салу еліміздің энергетикалық тәуелсіздігі мен экономикалық өсімін қамтамасыз етеді.
3. Заманауи АЭС-тар қауіпсіз және қатаң халықаралық стандарттарға сәйкес келеді.
4. Қазақстанның атом саласында үлкен тәжірибесі бар, бұл жобаның қауіпсіздігіне кепілдік береді.
Жергілікті тұрғындар үшін:
1. АЭС жаңа жұмыс орындарын ашып, өңірге инвестицияларды тартады.
2. Жоба жергілікті тұрғындардың мүдделері мен қажеттіліктерін ескере отырып іске асырылады.
3. Қоршаған ортаға әсерді барынша азайту үшін барлық шаралар қабылданатын болады.
4. Тұрғындардың жобаны талқылауға қатысып, шынайы ақпарат алуға мүмкіндігі болады.
Пікір көшбасшылары мен БАҚ үшін:
1. АЭС - Қазақстанның болашағына қосылған үлес және энергетикалық мәселелердің шешімі.
2. Жоба озық технологиялар мен озық әлемдік тәжірибеге негізделген.
3. Ашық диалог пен ашықтық жобаны жүзеге асырудың негізгі қағидаттары болып табылады.
Саясаткерлер мен бизнес өкілдері үшін:
1. Атом электр станциясы – энергетикалық қауіпсіздікті және экономиканың бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз ететін стратегиялық жоба.
2. Атом энергетикасын дамыту бизнес пен инвестиция үшін жаңа мүмкіндіктер туғызады.
3. Жоба заңнамаға және халықаралық міндеттемелерге сәйкес іске асырылатын болады.
